دانلود تحقیق پرداخت یارانه فایل ورد (word)
دانلود تحقیق پرداخت یارانه فایل ورد (word) دارای 64 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد دانلود تحقیق پرداخت یارانه فایل ورد (word) کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است
بخشی از فهرست مطالب پروژه دانلود تحقیق پرداخت یارانه فایل ورد (word)
چکیده
فصل اول:
«کلیات تحقیق»
مقدمه
بیان مسأله:
ضرورت و اهمیت تحقیق:
اهداف تحقیق:
سؤال‌های تحقیق:
فرضیه های تحقیق:
در رابطه با سؤال‌های تحقیق فرضیه‌های زیر مطرح می‌شود:
تعاریف نظری و عملیاتی
از نظر لغوی :
- از نظر علمی:
- از نظر عملیاتی:
فصل دوم:
«ادبیات و پیشینه تحقیق»
ادبیات تحقیق
- اهداف دولت از پرداخت یارانه در قبل از انقلاب:
- اهداف دولت از پرداخت یارانه در بعد از انقلاب:
طبقه بندی یارانه:
- یارانه اقتصادی:
- یارانه اجتماعی:
- یارانه سیاسی:
- یارانه توسعه ای:
- یارانه مستقیم:
- یارانه غیر مستقیم:
- یارانه پنهان:
- یارانه آشکار:
- یارانه تولیدی:
- یارانه مصرفی:
- یارانه خدماتی:
- دلایل پرداخت یارانه
الف) تخصیص بهینه منابع
ب) ایجاد ثبات اقتصادی
ج) توزیع عادلانه درآمد
- آثار اقتصادی یارانه
- انواع واردات
پیشینه تحقیق
تحقیقات انجام شده در ایران و خارج :
فصل سوم
روش تحقیق
روش تحقیق
جامعه آماری
نمونه آماری و روش نمونه گیری
ابزارهای تحقیق:
پرسشنامه:
روایی تحقیق
پایایی تحقیق:
روشهای آماری
مراحل اجرای پژوهش
4- تصمیم گیری:
فصل چهارم
یافته های پژوهش
تجزیه و تحلیل داده ها
آزمون فرض اول :
جدول شماره (1-4)، جدول توزیع فراوانی فرضیه اول پژوهش
آزمون فرض دوم :
جدول شماره (2-4)، جدول توزیع فراوانی فرضیه دوم پژوهش
آزمون فرض سوم:
جدول شماره (3-4)، جدول توزیع فراوانی فرضیه دوم پژوهش
آزمون فرض چهارم:
جدول شماره (4-4)، جدول توزیع فراوانی فرضیه چهارم پژوهش
فصل پنجم
بحث و نتیجه گیری
بحث و نتیجه گیری:
پیشنهادات اجرایی
1) نتایج مبتنی بر فرضیه اول:
2) نتایج مبتنی بر فرضیه دوم:
3) نتایج مبتنی بر فرضیه سوم:
4) نتایج مبتنی بر فرضیه چهارم:
پیشنهادات پژوهش:
محدودیت‌های پژوهش:
منابع و مآخذ:
پیوست ها:
بخشی از منابع و مراجع پروژه دانلود تحقیق پرداخت یارانه فایل ورد (word)
- کتاب بررسی انواع یارانه و جنبه‌های مختلف اقتصادی آنها (مؤسسات مطالعه و پژوهشهای بازرگانی) تهیه شده توسط فیروز نسیبی پور آذر در گروه تحقیقات بازرگانی داخلی – بهمن ماه 1379
- راهنمای کاربردی واردات (مؤسسه چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه) تهیه شده توسط ابراهیم علی رازینی – تیرماه 1374
- کتاب تحلیل و بررسی اقتصادی یارانه (مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی)، تهیه شده توسط عباس رحیمی و عباس کلانتری، آبان ماه و اسفند ماه 1371
- تحلیل و بررسی اقتصادی فقر (مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی)، تهیه شده توسط زهره فنی – خردادماه 1375
- کتاب بازار جهانی برنج و شکر (از سری انتشارات بازار جهانی کالا) (مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی) ، توسط جمشید فهیمی فر، عضو هیأت علمی، پژوهشی اسفندماه 1376
- کتاب راهنمای تدوین رساله و پایان نامه‌ی تحصیلی، دکتر عباس خورشیدی، و سید حمیدرضا قریشی (نشر سیطرون) ص
- طرح پیشنهادی پرداخت یارانه مستقیم (معاونت پژوهشی، مدیریت پژوهشهای استانی)، مسعود هاشمیان، علی یوسفی
- آشنایی با جنبه‌های حقوقی بازرگانی خارجی – جلد دوم (مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی – تهیه شده توسط مسعود طارمی)
- کتاب اقتصاد ایران (مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی) – بهمن ماه
چکیده
یکی از سیاستهای اقتصادی رایج در کشورهای روبه توسعه و حتی کشورهای توسعه یافته صرف نظر از نوع نظام اقتصادی حاکم، پرداخت یارانه به برخی کالاها و خدمات است.یارانه یک سیاست صرفاً اقتصادی نیست زیرا که دارای آثار اجتماعی و سیاسی قابل ملاحظه ای است. پرداخت یارانه به موازات افزایش نقش دولت در اقتصاد افزایش می یابد و به تدریج هم به لحاظ دامنه ی سرایت و تعداد کالاها و خدمات مشمول و هم به لحاظ مقدار یارانه برای هر واحد مصرف و به موازات افزایش سطح قیمتها افزایش داشته است،یارانه یک مالیات غیر مستقیم منفی است که وجهه ی دولت را نزد مصرف کنندگان و به ویژه مصرف کنندگان کم درآمد افزایش می دهد. در حالی که اتخاذ این سیاست از سوی مجامع مالی اقتصاد آزاد و مجامع مالی بین المللی به عنوان تمایلی ناپسند برای انشعاب از اقتصاد بازار و روش قیمت گذاری کالاها و خدمات بر اساس عرضه و تقاضا در بازار آزاد تلقی می شود. بدین ترتیب است که کشورهای دارای منابع و مواهب طبیعی هنگامی که درآمدشان از ناحیه ی فروش این منابع افزایش می یابد در جهت تحکیم اساس نظام و تقویت دولت و رفاه عمومی یارانه‌ها را افزایش و در زمانی که در آمدشان کاهش یافته دچار بدهکاری و کسری تراز پرداختها و نیازمند وام خارجی می‌شوند یارانه ها کاهش پیدا می کند. در ایران سابقه ی یارانه به قحطی های ناشی از جنگهای جهانی و مسئولیت دولت در تأمین غله و نان مردم بر می گردد که اگر این یارانه ها آشکار هم نبوده در واقع از طریق حمایت های دولتی و تحمل هزینه های آن از سوی دولت وجود داشته است. امید آن است که این پروژه تحقیقاتی برای یاری آیندگان مفید واقع شود.
مقدمه
نوسانات قیمتها، عدم توازن بین رشد قیمتها با سایر عوامل و در نتیجه کاهش درآمد واقعی می‌تواند یکی از معضلات اقتصادی و حتی سیاسی گردد. بدیهی است مصرف کنندگان به ویژه دارندگان درآمد ثابت نمی‌توانند وضع خود را با تغییر مداوم قیمتها، مخصوصاً در مورد کالاها و خدمات اساسی مورد نیاز، د ائماً تطبیق دهند و از لحاظ روانی نیز چون در عمل کمتر با کاهش قیمتها مواجه می‌شوند، افزایش قیمتها را محسوس می‌پندارند لذا با در نظر گرفتن آسایش و رفاه روانی مصرف کننده، در صورتیکه مداخله دولت منتهی به کاهش نوسانات قیمتها گردد و بویژه هنگامی که توأم با تثبیت قدرت خرید مصرف کننده گردد، قدمی در راه او برداشته شده است. از طرف دیگر تغییر هزینه‌های تولید در بازارهای داخلی و خارجی نیز گاه چنان شدید است که ضرورت دخالت دولت را آشکار می‌سازد. در عین حال از دیدگاه عدالت اجتماعی، تأمین حداقل خواسته‌ها با توجه به روند روز افزون جمعیت و تقاضای رو به رشد تک به تک افراد مستلزم تکاپوی همه جانبه است. چرا که گروهی از کشورها دارای مواد غذایی مازاد و بخش عظیمی از کشورهای جهان با کمبود مواجه‌اند. این عدم تعامل تولید در جهان و داخل، از آن هم بیشتر عدم توزیع متوازن درداخل و انحصارات بین المللی، همه و همه به بخشی از تولیدات، کیفیت حربه سیاسی بخشیده است
اهداف سیاسی تولیدکالاهای استراتژیک در قالب هدفهای اقتصادی ثابت نبوده، بلکه براساس ضرورت، در مقاطع زمانی مختلف می‌توانند متغیر باشند. اصلاح و تکمیل هدفهای تعیین شده هم، در گذشت زمان امری متداول است. پس سیاستهای مربوط به کالاهای استراتژیک نیز طبیعتاً در تبعیت از هدفهای قابل تغییرند
یارانه را میتوان به نوعی دخالت دولت در سیستم اجتماعی اقتصادی تعبیر نمود که کشورهای مختلف با روشهای گوناگون در این مسیر گام بر می‌دارند و اینکه این دخالتها منبعث از ساختارهای عقیدتی و ایدئولوژی حکومت می‌باشد مسئله‌ای است روشن ولیکن ارائه تصویر کلی (جهانی) و مقایسه آن (بررسی‌های کالایی در ایران) این آمادگی را خواهد داد که بتوان یارانه را به عنوان یک سیاست نه ضرورت اقتصادی تجزیه و تحلیل کرد و شاید به یکی از مباحثات جدل آمیز جهانی وداخلی بینشی عمیق تر و در صورت امکان راه حلی مناسب‌تر یافت
بیان مسأله
یارانه عبارتست از پرداخت مستقیم یا غیر مستقیم دولتی “امتیاز اقتصادی” ، یا اعطای رجحان ویژه‌ای که به مؤسسات خصوصی ، خانوارها و یا دیگر واحدهای دولتی جهت دستیابی به اهداف مورد نظر دولت انجام می پذیرد
از تعریف فوق بر می آید که یارانه مستلزم مقداری انتقال درآمد است. اعم از این که انتقال بین دولت و بخش خصوصی و یا میان گروه های مختلف بخش خصوصی انجام گیرد
یارانه برای پرداختهای رفاهی است که جهت چاره اندیشی به نابرابری توزیع درآمد، برنامه ریزی می گردند و هم چنین سایر برنامه های دولتی که به منظور تعدیل آثار ناشی از فشارهای بازار طرح ریزی می گردند.[1]
در عمل یارانه عبارتست از تشویق و رشد بخش هایی که یارانه به آنها تعلق گرفته در مقابله با بخش هایی که از این مزیت بی بهره اند . در تعریفی دیگر میتوان گفت که یارانه از انواع پرداختهای انتقالی جهت جبران یا پرداخت قسمتی از قیمت کالا یا خدمات است که به منظور افزایش قدرت خرید مصرف کننده و یا افزایش قدرت فروش تولید کننده و کنترل آثار منفی آن به مصرف کننده توسط دولت انجام می پذیرد
یکی از از عمده ترین مشکلات اقتصاد ایران دو گانگی قیمت برخی از کالاها است که همان قیمت آزاد و دولتی هستند. برخی از این کالاها ی اساسی و حامل های آنها مشمول یارانه می باشند. اما برخی دیگر مثل خودروها و کالاهای پتروشیمی نظیر مواد شیمیایی ، پلاستیک و; منشأ بسیاری از مفاسد اقتصادی هستند
در عین حال یارانه ها در مواردی به صورت هدفمند به مصرف کنندگان پرداخت نمی شود. بسیاری از یارانه ها از قبیل یارانه بنزین مشمول مصرف کنندگانی می شود که صاحب خودرو هستند و بقیه مردم از این نوع یارانه استفاده چندانی ندارند. انواع یارانه ها را می توان به دو دسته مستقیم و غیر مستقیم تقسیم کرد. یارانه های مستقیم ناشی از فروش کالاهای تجاری و یا خدمات به قیمتی کمتر از قیمت خرید یا قیمت تمام شده است
هدایا و کمک های دولت از محل حساب جاری به شرکتها ی عمومی از انواع کمک های بلا عوض بوده و یکی از سیاستهای اقتصادی دولت می باشد . یارانه ها ی غیر مستقیم کمک هایی است که بر اساس ارزش کالاها ی تولید ، صادر و یا مصرف شده ، نیروی کار یا زمین به کار رفته یا سازماندهی آن انجام می پذیرد . و یا به کالاهای صادراتی ویژه،جهت پائین نگاهداشتن قیمت آنها تعلق می گیرد. یارانه ای غیر مستقیم خود به دو دسته تقسیم می شوند
1- یارانه غیر مستقیم مصرفی 2- یارانه غیر مستقیم تولیدی
- یارانه غیر مستقیم مصرفی مانند یارانه های متعلق به کالاهای مصرفی از قبیل : روغن، قند، شکر، نان و بنزین
- یارانه غیر مستقیم تولیدی یارانه ای است که به کالاهای تولیدی و یا موارد مشابه پرداخت می شود
یارانه جزو سیاست اقتصاد ملی است که جهت مبارزه با عوارض اقتصادی یا تشویق عوامل آن در دوره های خاص اتخاذ میگردد. شروع جنگ بین الملل در حقیقت سرآغاز یارانه ها می باشد. چرا که محدودیت های شدید منابع و توجه دولت به بخش های خاص موجب گردید که دولت به صورت عملی تر وارد بازار گردد و کالاهای راحتی به قیمت‌های بالاتر از قیمت بازار از تولید کننده خریداری کند
به طور مثال آمریکا در طول جنگ جهانی دوم جهت تأمین احتیاجات نظامی و تسلیحاتی، نقره را به قیمت هائی بیش از قیمت جهانی و حتی قیمت داخلی کشور از تولید کنندگان داخلی خریداری می نمود
دولت از طریق درآمدهایی که دارد یک سهمیه ای برای رفاه مردم اختصاص می دهد. یعنی دولت از آن نرخی که در بازار است کالایی را به نرخ کمتر به مردم می دهد. که این ما به التفاوت همان یارانه است. ومی توان گفت که قیمت یارانه قیمت ثابتی نیست و بستگی به سیاستهای دولت دارد
بعضی از دولت ها با دادن وام های بلندمدت با بهره ی کم و همچنین با پرداخت یارانه و یا آمیخته ای از هر دو از تولید کالاهای اساسی حمایت می کنند
حال می خواهیم در مورد قسمت دوم موضوع یعنی واردات بحث کنیم
واردات را می توان طبق اصطلاح بین المللی عمل وارد کردن هر نوع کالایی به قلمرو گمرکی کشور نامید. واردات همان ورود کالا به کشور از طریق مرزهای زمینی ، هوایی یا دریایی است
واردات کالا به مناطق آزاد تجاری یا مناطق حراست شده گمرکی مشمول عنوان واردات کشور نمی شود
در این جا ما می‌خواهیم بدانیم که تأثیر یارانه های دولت بر قیمت کالاهای وارداتی چگونه است؟
برای این منظور اولاً ما باید خود کالاهای وارداتی را مشخص کنیم از جمله کالاهایی که به عنوان واردات از کشورهای خارجی وارد کشورما می شوند، می توان بنزین ، برنج و یا شکر را یادآور شد و دولت با اجرای سیاستی همچون یارانه به مردم آنها را در تأمین رفاه تا حدودی یاری می نماید. حال این مسأله به ذهن می رسد که چگونه دولت یارانه را به مردم می دهد؟ در پاسخ به این سؤال به عنوان مثال می توان گفت که دولت مثلاً شکر یا برنج را به صورت کوپنی به مردم می دهد
یا این که در روستاها دولت گندم را به عنوان یارانه به مردم می دهد . مسأله ای دیگر که باید در این مورد بررسی شود این است که دولت به طور مثال در سال قبل چقدر واردات شکر داشته و یارانه آن چقدر بوده و قیمت این کالا چقدر افزایش یا کاهش یافته است[2]
ضرورت و اهمیت تحقیق
ممکن است هدف دولت از پرداخت یارانه های مصرفی، ارتقاء سطح رفاه گروه خاصی از مصرف کنندگان و یا تمامی افراد کشور باشد، یا آنکه این یارانه ها به منظور تعدیل درآمد گروهها ی اجتماعی و افزایش نسبی رفاه طبقات کم درآمد جامعه بوده و یا تصحیح مسیر مصرفی کشور به سوی تشویق مصرف کالاهای تولید داخلی باشد. پرداخت ما به التفاوت قیمت خرید و فروش کالاهای اساسی و ضروری مورد نیاز اقشار کم درآمد و جبران ضرر و زیان کالاهای مورد حمایت دولت را می توان از مهمترین یارانه های مصرفی دانست
بهترین روش برای تخصیص یارانه های مصرفی ، پرداخت متناسب با نیازمندی افرادآسیب پذیر است . بدترین آن نیز پرداخت برابر و یکسان می باشد که عملاً هزینه های بسیار زیادی را به جامعه تحمیل می نماید. در این شیوه ، اجبار در پرداخت حداکثر مقدار یارانه بر تمام افراد جامعه برای پوشش دادن تمامی افراد آسیب پذیر لازم است. تنها مشکلی که در رابطه با پرداخت متناسب یارانه وجود دارد، هزینه سازماندهی این شیوه تخصیص می باشد. در این راستا یک حد بهینه را می توان یافت که در آن مجموعه هزینه سازماندهی و پرداخت یارانه در حداقل خود باشد. با توجه به توضیحات فوق می توان گفت که پژوهش حاضر از دو جنبه دارای ضرورت و اهمیت است
اول اینکه می تواند بر تکمیل این نظریه بین پرداخت یارانه های دولت و قیمت کالاهای وارداتی فرضیه های قابل قبولی که از لحاظ نظری اهمیت دارند ارائه ، و دوم آنکه امید است بتوان پس از تشخیص رابطه بین پرداخت یارانه دولت و قیمت کالاهای وارداتی که از لحاظ عملی اهمیت دارد نیز گامهایی برداشت و در نهایت امید است بتوان ارتباط نظری دو سازه یارانه های دولت و قیمت کالاهای وارداتی را توجیه نمود
اهداف تحقیق
- اهداف تحقیق حاضر را می توان در بررسی موارد ذیل بیان کرد
- حذف یارانه ها از کالاها مثل کالاهای اساسی و لغو سیستم سهمیه بندی به گونه ای که کلیه ی افراد بتوانند نیازهای خود را از بازار کالاها و خدمات تهیه نمایند
- می خواهیم بدانیم مردم از حذف کردن یارانه هایی که به کالاهای مصرفی تعلق می گیرد راضی هستند
- می خواهیم بدانیم که حذف یارانه مقوله ای کارآمد ( مفید) است یا نه
- می خواهیم بدانیم یارانه در مفهوم ظاهری که به عنوان یک مساعده است در عمل هم برای مردم ( مصرف کنندگان) این چنین می نماید
- یارانه در واقع حمایت از مصرف کنندگان یا نوعی وابسته کردن مردم ( مصرف کنندگان) به کمک های دولت است
- وضع کردن یارانه بر کالاهای مصرفی باعث ایجاد فقر یا باعث بهبود وضعیت قشر مصرف کننده می شود
سؤال‌های تحقیق
1- وضع کردن یارانه ها تا چه حد بر افزایش عمومی قیمتها کمک می کند؟
2- حذف یارانه ها چه تأثیری بر قیمت کالاها ی وارداتی دارد؟
3- کارآمدترین شیوه اجرای وضع کردن یارانه ها چیست؟
4- آیا با حذف یارانه ها مصرف کالاهای یارانه ای کاهش می یابد؟
5- آیا پرداخت یارانه باعث جلوگیری از قاچاق خواهد شد؟
6- آیا با حذف یارانه ها کشور ما جزو کشور های جهانی محسوب می شود یا خیر؟
7- چه کسانی بطور مستقیم از یارانه مواد غذایی بهره مند می شوند؟
فرضیه های تحقیق
در رابطه با سؤال‌های تحقیق فرضیه‌های زیر مطرح می‌شود
1- برقراری یارانه باعث کاهش قیمت کالاها ی وارداتی می شود
2- یارانه باعث کاهش قاچاق کالا می‌شود
3- یارانه باعث کاهش تورم می شود
4- با حذف یارانه مصرف کالاهای وارداتی کاهش می یابد
تعاریف نظری و عملیاتی
از نظر لغوی
- واژه یارانه(subsidy) در لغتنامه به طور کلی کمک رایگان و اعانه ( مالی) دولت به مردم در زمان های معین معنا شده است و عبارت است از نوعی حمایت دولت از قشر خاصی ( در برخی موارد کل جامعه) ، در دوره های زمانی خاص یا اضطراری ، به منظور تأمین رفاه اجتماعی از طریق کاهش هزینه ها
یارانه در لغت به معنای کمک ، کمک مالی ، اعانه، امداد یا معادل آن که به یک خدمت داده می شود، به کار می رود
گر چه از نگاه سود این خدمت اقتصادی نباشد ولی از حیث رفاه عمومی لازم است. همچنین از بخشش هاو کمک های رایگان مالی که دولت به دستگاه تابعه خود به منظور کمک به یک خدمت عمومی می دهد نیز به همین نام یاد می شود. یارانه کمک مالی ، اعانه و یا کمک های بلاعوض به تولید کنندگان و مصرف کنندگان برخی از کالاها و خدمات نیز معنی شده است. همچنین عنوان شده است که پرداخت کمک مالی (یارانه) می تواند دلایل مختلفی داشته باشد . مانند: پائین نگه داشتن سطح قیمت( از طریق افزایش قدرت خرید واقعی خریداران) و یا حفظ روند تولید یک کالای معین
Subsidy یا یارانه در فرهنگ لغتoxford این گونه معنی شده است: مقدار منابعی که از محل بودجه عمومی به صنایع و یا بازرگانی پرداخت (کمک) می شود تا مبلغ خدمات و یا کالایشان را در سطح پائین نگه دارند
در فرهنگ لغت کمبریج نیز در مورد معنای این کلمه آمده است : مبلغی که به عنوان قسمتی از مبلغ تمام شده کالا از طرف دولت یا سایر ارگانها به تولید کنندگان برای حمایت و تشویق آنان پرداخت می شود
در فرهنگ لغت American heritage نیزدر معنای این لغت آمده است : یارانه پول یا مساعده ایست که توسط دولت برای حمایت از یک موسسه یا بنگاه اقتصادی و تولیدکنندگان به اشخاص یا گروه هایی پرداخت می شود تا جلب عموم مردم را به محصولات آنان در پی داشته باشد
همچنین در سایت اینترنتی سازمان بانک جهانی نیز در تعریف این لغت آمده است : سود اقتصادی که معمولاً دولت ها به تولیدکنندگان کالا برای تقویت بازار رقابتی کشورها پرداخت می کنند و این یارانه ها ممکن است مستقیم یا غیر مستقیم باشد
همچنین یارانه ها به دو نوع یارانه های صادراتی و یارانه های داخلی کشور ها تقسیم می شوند. یارانه های صادراتی مساعده های قابل تفویض در نزد شرکتهایی است که دولت به شرط صادرات محصولاتشان این یارانه ها را در اختیار این شرکتها قرار می دهد. یارانه های داخلی کشورها نیز مساعداتی است که به صورت غیر مستقیم به مردم پرداخت می شود
- از نظر علمی
یارانه نوعی پرداخت به منظور حمایت از مصرف کنندگان و تولید کنندگان است. همچنین تعریف دیگری که می توان برای یارانه بر شمرد عبارتست از هرگونه پرداخت انتقالی که به منظور حمایت از اقشار کم درآمدو بهبود توزیع درآمد ، از محل خزانه دولت و هر آن چه که می تواند به خزانه دولت واریز گردد به صورت نقدی و جنسی به خانوارها وتولید کنندگان تعلق می گیرد
به طور کلی یارانه یکی از ابزارهای دولت در جهت حمایت از اقشار خاص و همچنین کاهش برخی ناتوازنی های اقتصادی است و می توان گفت یارانه یکی از انواع پرداختهای انتقالی دولت برای جبران یا پرداخت قسمتی از قیمت کالا یا خدمات مصرفی یا نهاده‌های تولیدی است. در نظریه های اقتصاد کلان یارانه های مصرفی در قالب تابع مصرف و تحت عنوان پرداخت های انتقالی دولت به مصرف کنندگان مطرح می شود
یارانه یکی از عام ترین و بحث برانگیزترین مفاهیم اقتصادی است که با سرنوشت معیشتی اقشار وسیعی از مردم ارتباطی نزدیک دارد و در میان مباحث اقتصادی راجع به آن نقطه نظرهای گوناگونی ابزار گردیده است
یارانه را به طور کلی می توان یک ابزار اقتصادی دانست، که همچون سایر ابزارهای اقتصادی قبل از مطالعه ، چگونگی به کارگیری آن نمی توان بر آثار مثبت و منفی آن داوری نمود، برخلاف پنداشت عده ی زیادی که یارانه راتنها یک سیاست و نه ضرورت اقتصادی می پندارند. یارانه یکی از ابزارهای مهم سیاست مالی دولت است ، سیاست مالی به این مفهوم نیست که یارانه جنبه سیاسی داشته باشد، بلکه بدین معنی است که همچون نرخ مالیات و هزینه های دولت ، ابزاری قابل انعطاف و برونزاست که با نوسان آن دولت می تواند در جهت اهداف اقتصادی خود یعنی کارایی مطلوب اقتصادی گام بردارد
از زاویه ی دیگر می توان گفت، یارانه پدیده ی اقتصادی نیست بلکه ابزاری اقتصادی است.پدیده های اقتصادی که بر اثر فعل و انفعالات درونی بازارهای مختلف کالا، کارو سرمایه در اقتصاد بوجود می آید ، دارای خصلت های مثبت و منفی می تواند باشد. برای مثال بیکاری و تورم را می توان پدیده های منفی و رشد اقتصادی را پدیده ی مثبت ارزیابی نمود. اما یارانه از سنخ بیکاری و تورم و رشد اقتصادی نیست بلکه آن را می توان با مالیات متجانس دانست و به دلیل شباهت مکانیزم آن با عکس مالیات آن را نوعی مالیات منفی نیز نامید
در اقتصاد کلان در معادلات اساسی درآمد ملی ، یارانه تحت سر فصل کلی تراز پرداختهای انتقالی مطرح می باشد که در تابع مصرف به درآمد خانوارها افزوده می گردد، اما یارانه به دلیل پیچیدگی محاسبات آن در حسابداری ملی و انعطاف پذیری در مباحث اقتصادی جایگاه ویژه خود را بازنیافته است
- از نظر عملیاتی
نظام جامعه گرایانه یعنی نظامی که بر اساس اهداف ، برنامه ها و تغییر و تحولات جامعه پیش می رود . مثلاً اگر در جامعه هدفی چون چگونگی رویداد جنگ جهانی اول مدنظر باشد این نظام نیز همین رویه را در پیش می گیرد
نظام جیره بندی به این معنی نیست که همه ی کالاها را ذخیره کنیم و از آنها استفاده ای نداشته باشیم مگر در زمان و شرایطی خاص، منظور از زمان و شرایط خاص این است که مثلاً زمانی که تقاضازیاد و عرضه کم می شود ، از این کالاها استفاده کنیم
اگر به طور عمیق بنگریم در می یابیم که نظام جیره بندی به این معنی است که ، در عین حال که کالاها را مصرف می کنیم قسمتی از آنها را ذخیره یا همان جیره بندی نمائیم. و بر اساس زمان های خاص به طوری که در فوق شرح داده شد این کالاها بین افراد جامعه تقسیم گردد
- پرداختهای انتقالی گروهی از هزینه های مصرفی دولت که به سایر بخش ها انتقال داده شده است. می توان گفت که یارانه خود یکی از پرداختهای انتقالی است. در پرداختهای انتقالی شناسایی و اختصاص میزان پرداختها ی انتقالی مشکل و تشکیلات وسیعی برای تشخیص افراد نیازمند جامعه لازم است
در پرداختهای انتقالی مصرف کننده با آزادی انتخاب و ترجیحات خود کالا را انتخاب می کند. و احتمال این که افراد مبالغ دریافتی را به کالاهای ضروری اختصاص ندهند وجود دارد
- گمرک محلی است که در آن جا کالاهایی را که از کشورهای دیگر وارد می شود نگه داری می کنند . و طبق قوانین و مقررات حقوق و عوارضی را نیز شامل می شود
ادبیات تحقیق
- اهداف دولت از پرداخت یارانه در قبل از انقلاب
1-فیروز نسیبی پور آذر ، بررسی انواع سوبسید و جنبه های مختلف اقتصادی آن،(تهران: موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی ، بهمن 1369)
1- مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، از سری انتشارات بررسی‌های کالا، شماره 7 (تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، آبان ماه 1367)
کلمات کلیدی:
